Instagram RSS Feed

Posts Tagged ‘szelak’

  1. Politura szelakowa – przygotowanie

    Czerwiec 2, 2014 by Aneta

    Politurowanie to jedna z wielu technik wykańczania drewna, kojarzona głównie ze stylowymi meblami dawnymi, meblami z minionych epok. Polega na wielokrotnym nakładaniu na powierzchnię drewna roztworu politury, czyli płatków szelaku rozpuszczonych w wysokoprocentowym, czystym alkoholu. Politurowanie jest sztuką szlachetną i bardzo cenioną, bo wykonywaną od wielu już pokoleń niezmiennie według tych samych zasad – od początku do końca wyłącznie ręcznie. Politura nakładana tamponem ma bardzo wysoką jakość, nieporównywalną do innych technik jak woskowanie czy lakierowanie. Nadaje powierzchni drewna niezwykle gładkie, efektowne wykończenie z wysokim połyskiem (z racji swojej żywiczności przy okazji szlachetnie je konserwuje), wydobywając jednocześnie piękno usłojenia i naturalną barwę. Nakładanie politury to jednak cała nauka i wiele godzin praktyki. Dobre i poprawne położenie politury na mebel wymaga wprawy i znajomości tematu.

    Niewątpliwą zaletą politury szelakowej jest jej odwracalność tj. w przeciwieństwie do lakierów, można ją bez problemu usunąć i wyczyścić (zmyć) oraz wielokrotnie odświeżać matując powierzchnię i dokładając kolejne nowe warstwy. Minusem mebli pokrytych politurą jest ich wrażliwość na wodę oraz alkohol i gorące.

    W stolarstwie europejskim technika politurowania znana jest od końca XVI wieku, kiedy to zaczęto sprowadzać z Indii podstawowy składnik politury – szelak (choć jeszcze w XVIII wieku meble były głównie olejowane/pokostowane i woskowane). Od tego czasu politura stała się niezastąpioną częścią procesu wytwarzania mebli stylowych oraz ich późniejszej renowacji. Swoją największą popularność zdobyła na początku XIX wieku, (przyjmuje się, że od 1820 roku) kiedy to stolarze/ebeniści zaczęli właśnie tą techniką wykańczać meble stylowe.  Od zawsze należała do towarów luksusowych i nigdy nie była tanim produktem, stąd też, z racji swojej ceny, była zarezerwowana głównie dla stolarzy miejskich i większych manufaktur meblowych. czytaj dalej…

    politurowanie, Renowacja i pielęgnacja | Tags: ,, | 45 komentarzy

  2. Szelak i politura

    Listopad 23, 2010 by Aneta

    Szelak – to forma żywicy organicznej wytwarzana przez owady żyjące w Tajlandii i Indiach (owady zwane czerwcami odżywiają się sokiem wysysanym spod kory drzew (figowców) i produkują substancję (na zasadzie śliny) – szelak – tworząc w ten sposób pancerzyki dla ochrony swoich larw i oblepiając w ten sposób całe gałęzie drzew na których żerują. Szelak w wersji nieoczyszczonej jest więc w pierwszej formie żywiczną mieszanką szczątków owadów, kawałków kory i innych zanieczyszczeń, które zbierane i poddawane dalszej obróbce (m.in. oczyszczaniu i namaczaniu) tworzą w końcowej fazie formę cieniutkich płatków całkowicie rozpuszczalnych w spirytusie. W zależności od rodzaju drzewa szelak jest różnego zabarwienia, od żółtego do ciemno brązowy (choć tu informacje nie są do końca ścisłe. Do produkcji politury używane są cztery podstawowe kolory (występujące w wersji czystej, już pozbawionej nadmiaru wosku lub naturalnej z woskiem) :

    • bielony (praktycznie bezbarwny)
    • lemon (słomkowy odcień.)
    • orange (pomarańczowy odcień)
    • rubin ( rubinowo-bordowy odcień)

     

    szelak rubin*szelak indyjski rubin

    szelak lemon*szelak indyjski orange

    zbite płatki szelaku*zbite grudki rożnych płatków szelaku

    Politura – to roztwór szelaku i czystego wysoko% alkoholu używany do wykańczania oraz konserwacji powierzchni drewnianych. Dobrze położona politura stworzy finalnie na powierzchni mebla piękny i szlachetny wysoki połysk, nieporównywalny do nawet najlepszej klasy lakierów. Mimo, iż politura ma swój kolor to nie ma ona właściwości barwiących tak jak bejca czy wosk barwiący. Nakładana wielokrotnie wydobywa i podbija tylko naturalny kolor drewna oraz podkreśla jego usłojenie. W zależności od rodzaju drewna, ale także stylu mebla, politurę nakłada się (w odstępach czasowych) od kilkudziesięciu do nawet kilkuset cienkich warstw. Nie przesadzone bywają więc informacje, że dobrze zapoliturowany ‚antyczny’ mebel może mieć położonych nawet i dwieście warstw politury:)

    Nie ma jednolitego przepisu na sporządzenie politury czy też jasno podanych proporcji ile wagowo płatków szelaku ma być rozpuszczonych w spirytusie. Ilu konserwatorów, tyle też technik:) Doświadczony stolarz czy politurownik przeważnie rozpuszcza szelak na oko. Zazwyczaj przyrządza się tzw. bazę, czyli mocną i gęstą politurą, z której później, poprzez dolewanie spirytusu, uzyskuje się odpowiednie do pracy stężenie roztworu (w zależności od etapu i sposobu polerowania, ale też i gatunku i rodzaju drewna). Najczęściej przy wykańczaniu mebla stolarze/politurownicy używają 3-4 stężeń politury. W zależności od rodzaju i koloru szelaku, możemy mieć politurę czystszą i pozbawioną wszelkich osadów tzw. politurę z szelaku odwoskiwionego oraz politurę z szelaku nieodwoskowionego (czyli z większą zawartością naturalnego wosku, miększą).

      SONY DSC*trzy kolory politury lemon/orange/ rubin

    SONY DSC

    * politura w trakcie rozpuszczania (szelak indyjski orange)

    SONY DSC

    67302F6F-6B4C-4911-851E-25CAD7C62277

    politurowanie, Słownik | Tags: ,, | 5 komentarzy