Słowo kojarzone głównie z terminem architektonicznym (oznaczające dekoracyjną, płytką wnękę w murze w formie arkady lub okna), rzadziej w odniesieniu do rodzaju dawnego mebla, którego wyjaśnienia czy opisu trudno szukać…

Blenda to jednodrzwiowa szafa, czyli mebel skrzyniowy przeznaczony do przechowywania różnych przedmiotów, zawierający wewnątrz półki i/lub drążek, zamykany drzwiami. Cechą charakterystyczną jest to, że od frontu przypomina zupełnie inny typ mebla, imitując najczęściej sekreterę, rzadziej szyfonierę. Inaczej mówiąc, blenda udaje mebel którym tak naprawdę nie jest. Swoją największą popularność przeżywała w XIX w.

Po co tworzono takie meble? Niestety informacji na ten temat jest bardzo mało. Rozmyślając o funkcjonalności tego dość oryginalnego mebla, przyjęłam dwie teorie. Pierwsza wynika z sytuacji materialnej nabywcy. Dynamicznie rozwijający się wiek XIX w. wprowadził szaloną modę na urządzanie wnętrz. Zwłaszcza w okresie Biedermeiera i Ludwika Filipa przykładano do tego bardzo dużą wagę. Reprezentacyjnym i luksusowym meblem stała się w tym czasie  sekretera (zastępująca kabinet), stanowiąca obowiązkowy wystrój gabinetu czy salonu. Niestety  ze względu na przeznaczenie oraz konstrukcję i finezję wykonania, mebel należał do bardzo drogich sprzętów (głównie z uwagi na bardzo bogate wnętrze), więc nie każdy mógł sobie na nią pozwolić. Musimy pamiętać, że w minionych czasach meble stylowe były bardzo drogie – bo robione ręcznie na zamówienie – stąd też na ich  zakup mogły sobie pozwolić tylko zamożniejsze grupy społeczne.* Wstawiając do wnętrza blendę imitowano więc modny i bogaty mebel, unikając tym samych zaporowych kosztów zakupu oryginału…

Druga wersja bierze pod uwagę koncepcję urządzania dawnego wnętrza. Wstawiając blendę, zyskiwano nie tylko kolejny dekoracyjny i stylowy mebel (a takie od frontu bywały sekretery i szyfoniery), czyniąc wnętrze jeszcze bardziej luksusowym, ale także praktyczny, użyteczny i dopasowany do reszt sprzęt w postaci nie przytłaczającej wnętrza zamaskowanej szafy…

*Największy rozkwit szaf nastąpił na początku XV w. kiedy to w stolarstwie wprowadzono konstrukcje ramowe. Od XVI w. pojawiły się w domach jako meble reprezentacyjne, świadczące o zamożności właścicieli. Wiek XVIII , zwłaszcza w Niemczech, Francji i Anglii, wprowadził wiele nowych rozwiązań konstrukcyjnych, dzięki czemu rozpowszechniły się niewielkie szafy biblioteczne, w tym blendy i serwantki.

** Spotykane na rynku antykwarycznym blendy pochodzą przeważnie z połowy XIX w. i są wykonane w stylu Biedermeier lub Ludwik Filip

PS

rozwiązaniem zagadki wydaje się być opis hasła Szafa – sekretera w jednym z meblarskich słowników. Autor pisze tam w sposób następujący – odmiana szafy ubraniowej z drzwiczkami imitującymi front sekretery z podziałem na szuflady , z odkładaną klapą i szafką u dołu: wewnątrz znajduje się  półka i drążek do wieszania ubrań : mebel używany w gabinetach lekarskich ,prawniczych itp. charakterystyczny zwł. dla 1 ćw. XIX w.  (dopisano w październiku 2019 r) … Read the rest