Starych mebli czar ®

Sekretera i sekretarzyk jako nowe formy mebli swoje narodziny miały we Francji, skąd też pochodzi ich nazwa – secrétaire– określająca je jako tajemnicze i sekretne meble służące przede wszystkim do pisania. Sekreterę i sekretarzyk możemy spotkać niemal we wszystkich odmianach stylowych – poczynając od Baroku a kończąc na Art Deco. Rozróżniamy je przede wszystkim ze względu na ich wielkość i kształt. Swój największy rozkwit przeżywały od końca XVIII wieku przez cały wiek XIX – zwłaszcza w okresie Biedermeieru wśród mieszczan – kiedy to z uwagi na dynamiczny rozwój społeczny i gospodarczy, wzrósł popyt na wszelkiego rodzaju meble do pisania.

Sekretera to nazwa odnosząca się do wieloelementowego mebla przeznaczonego do pisania o sylwetce jednodrzwiowej szafy. Czasy  największej świetności  sekretera przeżywała w epoce rokoka, kiedy to stała się meblem najbardziej luksusowym zarówno w sferach dworskich, jak i mieszczańskich*. W kolejnych latach, głównie w czasach Biedermeiera na początku XIX w., była już obowiązkowym meblem nie tylko w siedzibach osób wysoko sytuowanych, ale również we wnętrzach użytkowanych przez klasę średnią: mieszkaniach, biurach, sklepach…

Rozróżniamy sekretery szafowe, żaluzjowe i cylindryczne a sama nazwa mebla uzależniona jest od kształtu środkowej płyty:

• prostej – otwieranej do przodu i służącej jednocześnie jako pulpit do pisania,

• ćwierć cylindrycznej lub żaluzjowej – otwieranej do tyłu i chowającej się do wnętrza mebla.

Sekretera zazwyczaj jest jedno lub dwukondygnacyjna. W górnej części znajduje się pojedyncza szuflada (przy formie jednokondygnacyjnej) lub kredensowa nadstawka z drzwiczkami (przy konstrukcji dwukondygnacyjnej). Poniżej znajduje się najbardziej charakterystyczna i ciekawa część sekretery, czyli tzw. piórnik. Jest to skrzyniowaty wkład z licznymi szufladkami, skrytkami i przegródkami widocznymi po otwarciu zamykającej tę część przedniej płyty.

Dolna część sekretery rozwiązana jest przeważnie w formie trzy szufladowej komody (tzw wersja niemiecka) lub dwudrzwiowej szafki (typowa budowa dla sekreter francuskich).

W większości sekreter – zwłaszcza tych dobrych klasowo – znaleźć możemy, ukryte przeważnie gdzieś we wnętrzu piórnika, 'tajemnicze’ schowki, w których dawni właściciele chowali tajną korespondencję lub kosztowności. Oglądając więc tego typu mebel warto zwrócić uwagę na wszelkie detale środka mówiące nam gdzie może być umieszczona skrytka, bo pomysłowość form i miejsc ukrycia takich schowków jest naprawdę imponująca.

Sekretarzyk to niewielkich rozmiarów biureczko, często nazywane damskim**, przeważnie w kształcie stolika z płytą do pisania – odchylaną lub wysuwaną – i nastawką zawierającą liczne przegródki, szufladki, skrytki i wyrafinowane mechanizmy.

W II połowie XIX w. sekretarzyk zdetronizował potężne projekty osiemnastowiecznych sekreter oraz biurek i stał się obok serwantki obowiązkowym wyposażeniem solidnego mieszczańskiego pokoju. W Polsce nazwa mebla, często używana zamiennie ze słowem kantorek, pojawiła się już ok XVIII w..

Sekretarzyk różni się od sekretery głównie mniejszymi wymiarami i misternym wykończeniem. Z uwagi na delikatniejsze i bardziej finezyjne kształty często był zdobiony intarsją, inkrustacją i brązami. Podobnie jak w sekreterach, tak i tu w dokładnie podzielonym wnętrzu znajdowały się lustra, kolumienki z metalu lub toczonego drewna, drewniane imitacje grzbietów książek itp.

* pod koniec XVII w. kabinety zostały zastąpione przez sekretery;

** zwłaszcza w okresie epoki kajzerowskiej (lata 1880-1890) sekretarzyki były ściśle przypisane jako meble typowo kobiece;

Stary oryginalny rachunek sprzedaży mebli

z 22 listopada 1928 roku…

Rozpoczynając spacer po Muzeum Mazowieckim, w jednej z pierwszych sal napotykamy wystawę mebli Art Deco. Stylowe meble, figurki i lampy rewelacyjnie skomponowały wystrój art decowskiego mieszkania przenosząc nas tym samym do czasów przedwojennej architektury. Wnętrze zaaranżowane katalogowymi eksponatami z 'najwyższej półki’ niewątpliwie wzbudziło mój zachwyt. I mimo tego, że zaprezentowane meble są rasowymi przedstawicielami swojego stylu (przez co stały się muzealnymi obiektami), doskonale odnalazłyby się również we współczesnych wnętrzach. W postaci pojedynczych egzemplarzy na pewno, czego przykładem jest bardzo duża popularność na rynku antykwarycznym mebli z tego właśnie okresu. Ich uniwersalny i ponadczasowy charakter doceniły już nie tylko młode pokolenia.

Mnie osobiście oczarowała biblioteczka i barek – oryginalne projekty i mistrzowskie wykonanie….

„Każdy styl, nurt czy kierunek w sztuce, kiedy już przebrzmi jego tryumfalny pochód…spotyka ten sam los – trafia do czyśćca zgotowanego przez następców… To samo przydarzyło się secesji: rozbłysła niczym meteor na przełomie XIX i XX stulecia, by przez następne pół wieku stać się synonimem złego gustu, tandety, niewyszukanego smaku znajdującego upodobanie w bogactwie ornamentyki, nadto jak styl związany z mieszczaństwem budziła dodatkowe podejrzenia i wątpliwości w kraju o ustroju chłopsko-robotniczym” (‚Secesja. Zbiory i ekspozycje Muzeum Mazowieckiego w Płocku’ pod red. Leonarda Sobieraja, 2017).

Na szczęście szeroko pojęta secesja doczekała się należytej nobilitacji nie tylko w zacisznych domowych wnętrzach, zbiorach des, galerii i prywatnych kolekcjach miłośników tej sztuki, ale przede wszystkim w salach muzealnych…

Muzeum Mazowieckie w Płocku oferuje nam podróż w czasie i spotkanie z secesją z przełomu XIX i XX w. Prezentuje eksponaty charakterystyczne dla secesji polskiej i szeroko pojętego Art Nouveau… Stylowe meble, obrazy, oświetlenie, tkaniny, porcelana a na deser wystawa wnętrz z okresu Art Deco. Pięknie urządzone sale na trzech piętrach w stylowej, odrestaurowanej kamienicy zachwycą nie tylko miłośników stylu, ale wszystkich ceniących dawną sztukę! Muzeum Mazowieckie to zdecydowanie miejsce z ponadczasowym klimatem i duszą.

Zdecydowanie polecam ! ! !

http://www.muzeumplock.art.pl/

Oryginalne meble i akcesoria…
(więcej…)

Para giętych, niedużych w formie krzeseł z fabryki w Krakowie, wykonanych najprawdopodobniej pod koniec (lub w połowie) lat 30-tych XXw. Na ten bowiem okres datuje się działalność tej firmy. W tym czasie istaniało tak wiele fabryk i zakładów produkujących meble wzorowane na modelach Thoneta, że nie sposób prześledzić historie każdej z nich, zwłaszcza, że wiele dokumentacji niestety nie przetrwało czasów wojennych (i powojennych).

Ciekawostką jest zachowana w oryginalnym stanie fabryczna sygnatura – naklejona na spodniej stronie siedziska etykieta z napisem Polish Bentwood Furniture Industry Kraków oraz wybity na ramie podpis Made in Poland, jak to w wielu meblach giętych przeważnie stosowano. Mimo usilnych poszukiwań niestety nie udaje mi się cały czas trafić na więcej informacje o tej polskiej manufakturze, poza tym, że nie kontynowała produkcji po II wojnie światowej.. Wiadomości jest jak na lekarstwo, choć krzesła tak właśnie sygnowane raz po raz spotykam.