Starych mebli czar ®

blog o meblach dawnych i ich renowacji

Tag: meble gięte

Polskie meble gięte

Niewielka, ale naprawdę bardzo ciekawa książka o polskich meblach giętych, głównie produkcji firmy założonej w 1919 roku „Polski Przemysł Drzewny – Czerski i Jakimowicz” z fabrykami we Lwowie i Bondyrzu (sprzedawała ona swoje meble gięte na polski, europejski i zamorski rynek, w tym także do Azji i Australii). Książkę czyta się bardzo lekko i szybko, brakuje mi tylko większej ilości zdjęć. Obowiązkowa porcja rzetelnych informacji dla miłośników mebli w typie thonetowskim. Bardzo polecam lekturę!

Polskie meble gięte

autor: Joanna Wojciechowska – Kucięba

wydawnictwo: Towarzystwo Naukowe KUL

Rok 2011

Polskie meble gięte, Joanna Wojciechowska-KuciębaRead the rest

czytaj dalej...

Renowacja krzesełek w typie Thonet

Niewielkich rozmiarów gięte krzesła z lat 20/30-tych XXw. wykonane z drewna bukowego, zachowane w oryginalnym stanie, niestety bez stempli czy innych sygnatur, które mogłyby pomóc określić ich producenta. Meble uniwersalne i niezmiennie popularne, produkowane przez cały XXw. seryjnie (w tysiącach egzemplarzy), spotykane więc dość często we wnętrzach, galeriach czy na giełdach staroci. Z uwagi na specyficzną technologię ich produkcji, czyli gięcie elementów drewna pod parą, należy jednak unikać kupna egzemplarzy, które są mocno porozsychane i popękane. Sklejenie na nowo giętych konstrukcji bywa bowiem dość trudne a często wręcz niemożliwe. Nasze krzesełka (3 szt.), zanim na nowo odzyskają swoją funkcję, muszą przejść pełną renowację.

Oto etapy prac:

– rozkręcenie krzesełek na elementy (niemal cała konstrukcja, jak to w tego typu giętych meblach, jest oryginalnie skręcana śrubami i mocowana na wkręty)

– usunięcie z drewna starych powłok politury/lakieru za pomocą specjalistycznego żelu (np.Scansol) i grubej waty metalowej

– czyszczenie i szlifowanie – w tym przypadku, z uwagi na obłe, małe płaszczyzny, wszystko trzeba wykonać ręcznie za pomocą klocka i papieru ściernego (gradacja 180-240)

– klejenie/wzmacnianie/skręcenie konstrukcji

– bejcowanie drewna – jeśli chcemy zmienić naturalny kolor drewna

– politurowanie drewna

– wycięcie ze arkusza sklejki okrągłego podkładu pod siedzisko

– prace tapicerskie

Z uwagi na masywną konstrukcję krzesełek – lite drewno bez użycia forniru (wyjątek stanowi deszczułka oparcia -w formie wachlarza- wykonana ze sklejki), większość prac możemy wykonać sami (szablon pod siedzisko może zrobić tapicer). Wszystkie produkty potrzebne do prac: zmywacz do powłok, wełnę metalową, papier ścierny, cyklinę lub skrobak, klej stolarski, bejcę w wybranym kolorze, politurę itp., bez większego problemu kupimy z dużych marketach budowlanych, sklepach dla konserwatorów i plastyków lub np. przez internet.

Choć krzesła są niemal w całości skręcane na śruby to przy klejeniu konstrukcji przydałyby się tylko ściski stolarskie (lub pasy), dzięki którym solidniej dociśniemy i skleimy dekoracyjną listewkę w oparciu lub jak w przypadku naszych modeli, popękaną ramkę siedziska. Jest to dość ważna czynność, ponieważ uszkodzone, gięte pod parą drewno, bez mocnego zaciśnięcia raczej nie wróci na swoje miejsce i tym samym się trwale nie połączy (siła prężenia będzie zbyt duża). Reszta konstrukcji (nogi i obręcz) wymaga tylko ponownego skręcenia, bo oryginalnie – jak to w Thonetach, jest mocowana na śruby.

etapy prac przy renowacji krzesełek

Renowacja zakończona. Krzesełka zyskały nowy kolor oraz politurę (drewno bukowe zabejcowane zostało na kolor ciemnego orzecha), na koniec wykonana została nowa tapicerka pokryta zielonym suknem (oryginalne sklejka która wypełniała siedzisko niestety się nie zachowała). Oto efekty:)

Read the rest

czytaj dalej...

Fotel nożycowy J&J Kohn

Fotel nożycowy z II poł. XIXw.– popularnie zwany fotelem Dantego – w całości wykonany z drewna bukowego barwionego na ciemny orzech, wsparty na czterech toczonych i ozdobnych nogach ułożonych w kształcie litery X i połączonych z poręczami, w formie i dekoracji nawiązuje do składanego siedziska renesansowego. Wszystkie elementy fotela pokrywa delikatna rzeźba złożona z motywów roślinnych dobrze nawiązująca do form ornamentalnych typowych dla okresu odrodzenia. Sygnowany, z fabrycznym stemplem i oryginalnie zachowaną etykietą na wewnętrznej stronie siedziska.

Opisywany model o ile typowy dla okresu historyzmu, kiedy to powróciła moda m.in. na meble w typie renesansowym, to o tyle niespotykany, iż wyprodukowany przez austriacką fabrykę Jacoba i Josefa Kohn z Wiednia, fabrykę bardzo znaną, ale głównie z masowej produkcji mebli giętych. Fotel powstał więc najprawdopodobniej w pierwszych dzisięcioleciach działalności firmy 1860-80 – kiedy to rodzinna manufaktura wkraczała do branży meblarskiej. Niewątpliwie kolekcjonersko ciekawy okaz.

Read the rest

czytaj dalej...

Polskie krzesła Polish Bentwood Furniture Industry Kraków

Para giętych, niedużych w formie krzeseł z fabryki w Krakowie, wykonanych najprawdopodobniej pod koniec (lub w połowie) lat 30-tych XXw. Na ten bowiem okres datuje się działalność tej firmy. W tym czasie istaniało tak wiele fabryk i zakładów produkujących meble wzorowane na modelach Thoneta, że nie sposób prześledzić historie każdej z nich, zwłaszcza, że wiele dokumentacji niestety nie przetrwało czasów wojennych (i powojennych).

Ciekawostką jest zachowana w oryginalnym stanie fabryczna sygnatura – naklejona na spodniej stronie siedziska etykieta z napisem Polish Bentwood Furniture Industry Kraków oraz wybity na ramie podpis Made in Poland, jak to w wielu meblach giętych przeważnie stosowano. Mimo usilnych poszukiwań niestety nie udaje mi się cały czas trafić na więcej informacje o tej polskiej manufakturze, poza tym, że nie kontynowała produkcji po II wojnie światowej.. Wiadomości jest jak na lekarstwo, choć krzesła tak właśnie sygnowane raz po raz spotykam.

Read the rest

czytaj dalej...

Szkoła Bauhaus – projekty ponadczasowe

Bauhaus (niem. sł. budowanie domu) to niemiecka szkoła artystyczna założona przez Waltera Gropiusa w 1919r. w Weimarze w Niemczech (w 1925r. przeniesiona do Dessau, a w 1932r. Berlina). Szkoła powstała z połączenia Akademii Sztuk Pięknych i Szkoły Rzemiosł Artystycznych. Istniała tylko 14 lat (zamknięta wraz z narodzinami rządu nazistów), ale dzięki swoim oryginalnym i ponadczasowym koncepcjom stała się znanym na całym świecie ośrodkiem nowoczesnej architektury, malarstwa i rzemiosła. Podstawowym celem szkoły było połączenie funkcjonalności i przemysłu ze sztuką i wzornictwem.

Szkoła zamknięta została przez władze hitlerowskie w 1934 roku (po wojnie została wznowiona na nowo w Berlinie Zachodnim)

Forma mebli powstałych w tamtym okresie była bardzo oszczędna, starannie zaprojektowana i jasno przekazująca ich funkcję użytkową. Niedopuszczalne było używanie dodatków dekoracyjnych, ozdobnych okuć, rzeźb i ornamentów, tak popularnych jeszcze na początku XXw.. Do wytwarzania mebli (i nie tylko) wykorzystywano najnowsze materiały i innowacyjną technologię, głownie technikę gięcia metalu, uważaną za kryterium nowoczesności.  Nie zapominano przy tym o tradycjach rzemieślniczych które zdecydowanie łączono z rozwijaną sztuką. Tworzono konstrukcje z samych rurek stalowych, jak i w połączeniu z drewnem, naturalnymi skórami i tworzywami sztucznymi. Produkcja mebli była seryjna.

Czołowym producentem była znana już na całym świecie firma Thonet, która zresztą kontynuując idee nowoczesnego wzornictwa do dnia dzisiejszego posiada w swojej ofercie meble projektu Szkoły Bauhausu. Są one obecnie bardzo popularne i poszukiwane a oryginalne egzemplarze na rynku antykwarycznym (zwłaszcza zachodnim), mimo 'młodego wieku’,  osiągają często niebotyczne ceny. Dzięki swojemu uniwersalnemu wzornictwu stanowią oryginalny i modny wystrój wnętrz współczesnych apartamentowców i biurowców.

Do największych i najwybitniejszych projektantów i architektów Szkoły Bauhausu zaliczamy:

– Ludwiga Mies van der Rohe’a- ostatniego dyrektora Bauhausu, autora słynnego dziś na całym świecie fotela Barcelona

– Marcel’a Breuer’a

– Mart’a Stam’a

– Le Corbusiera – nie związany bezpośrednio z Bauhausem, ale projektujący zgodnie z jej założeniami.

W Polsce styl bauhausowy również znalazł swoich odbiorców a idee funkcjonalizmu  i założenia konstruktywistyczne realizowali czołowi architekci i artyści jak np Stanisław i Barbara Brukalscy, Władysław Strzemiński, Henryk Stażewski, Mieczysław Szczuka czy Bohdan Lachert.… Read the rest

czytaj dalej...

Meble gięte i ich etykiety. Thonet, Mundus i Kohn (cz.1)

Sygnowanie, znakowanie, cechowanie mebli…zaczęło się od prostych zapisków ołówkiem by dalej iść w stronę papierowych etykiet i plakietek, wypalanych czy wybijanych np. dłutem czy rylcem stempli, lakowanych pieczęci, poprzez oznaczenia podpisem z farby olejnej czy w postaci metalowej lub nadrukowanej tabliczki. A wszystko to zapoczątkował Ludwik XV, który w połowie XVIII wieku (ok 1751 r.) wprowadził obowiązek znakowania mebli wydając nakaz francuskim stolarzom, by podpisywali swoje ‚wyjątkowe’ wyroby.

Przyjmuje się, że pierwszy znak towarowy na meblach giętych pojawił się wraz z przyznaniem rodzinie Thonet w 1862 roku patentu na gięcie drewna. Oficjalny znak towarowy, który możemy odnaleźć na wielu do dziś zachowanych meblach, czyli papierowa nalepka z nazwą THONET i umieszczonymi po bokach skrzyżowanymi inicjałami GT (zdj poniżej), został zarejestrowany w 1881 roku i obowiązywał mniej więcej do roku 1921r, czyli do momentu utworzenia koncernu THONET-MUNDUS. W międzyczasie sam znak graficzny był wielokrotnie zmieniany, co doskonale opisuje i obrazuje 'kalendarium’ przedstawione w książce Lilo Schäfera „The Thonet Brand – A Look at Its Graphic Design History” (Wydawnictwo Niggli 2019)*

Read the rest

czytaj dalej...

Książka o histroii mebli giętych – Idea Thoneta

Bardzo ciekawa książka o meblach thonetowskich (wydanie rosyjskojęzyczne oraz wydanie polskie) opisująca rodzinę Thonetów, historię powstania ich fabryki, rozbudowę biznesu na światową skalę, produkcję mebli z poszczególnych lat – od pierwszej połowy XIX wieku po II połowę wieku XX. Bardzo duża ilość zdjęć wszelakich modeli thonetowskich sprzętów, od krzeseł, foteli, stołów po całe garnitury mebli. Świetne wydanie, bardzo szczegółowe i jak do tej pory dla mnie niezastąpione w temacie thonetowskich mebli giętych.

„Princip Toneta” („Idea Thoneta”)

wydawnictwo Germanischen Nationalmuseums, Nurnberg 1991r.

Skanuj 18

Read the rest

czytaj dalej...

Meble gięte Thonet

Meble gięte najczęściej kojarzą nam się z meblami thonetowskimi. Podstawą techniki ich wytwarzania jest gięcie drewna – najczęściej bukowego – pod wpływem pary lub gotowania. Dzięki podaniu drewna wysokiej temperaturze uzyskuje ono bardzo dużą plastyczność, przez co można mu nadawać pożądany kształt, po wyschnięciu zachowując giętą linię. Tą nowoczesną technikę opracował i opatentował w I poł. XIX w. mistrz stolarski Michael Thonet (znany z tworzenia dworskich drewnianych posadzek). Około roku 1850 rozpoczął on w Wiedniu produkcję krzeseł o wygiętej, lekkiej i prostej linij (później doszły projekty foteli, stolików, ławek, wieszaków i całych kompletów mebli stanowiących wyposażenie wnętrz publicznych i prywatnych), wychodząc tym samym na przeciw zapotrzebowaniom masowego odbiorcy. Michael Thonet stał się prekursorem przemysłowej i seryjnej produkcji mebli.

Ale sukces mebli thonetowskich to niewątpliwie też ich cena, choć w ofercie firmy od zawsze też były i drogie, eksluzywsnie wykonane garnitury mebli, stanowiące linie sprzętów oferowanych bogatej arystokracji.

Read the rest

czytaj dalej...

Od Starożytności po Współczesność, czyli style w meblarstwie

Jedną z pierwszych myśli gdy patrzę na jakiś dawny mebel jest wyłapanie jego cech charakterystycznych i określenie w jakim czasie mógł powstać oraz jakie może być jego pochodzenie. W głowie robię szybki przegląd znanych mi stylów – głównie europejskich – i  na podstawie poszczególnych elementów staram się dopasować mebel do któregoś z nich. Dokładne oględziny mebla pozwalają mi najczęściej już po chwili przypuszczać w jakim okresie został on stworzony. Czasem jednak warto też zajrzeć do fachowej literatury, by upewnić się w swoich osądach.

 

Barok, klasycyzm, eklektyzm… operowanie nazwami stylów i epok nie stanowi większego problemu dla osób, które znają historię sztuki. Dla wielu nie jest to jednak takie oczywiste… Na początek więc mój krótki przegląd historyczny, porządkujący poszczególne epoki i ważniejsze style w sztuce:

Starożytność

– styl grecki

– styl rzymski

Średniowiecze

– styl gotycki

Renesans (XV w./XVI w.)

– styl Henryka II,

– styl Ludwika XIII (manieryzm)

Barok (XVII – XVIII w.)

– styl Ludwika XIV (meble Boulle’a)

– styl Ludwika XV – styl rokoko

– styl Chippendale

Klasycyzm (koniec XVIII w./początek XIX w.)

– styl empire

– styl Ludwika XVI

– styl Happlewhite’a

Biedermeier (początek XIX w./lata 30-te XIX w.)

Historyzm (lata 40-te XIX w./koniec XIX w.)

– styl Ludwika Filipa

– styl eklektyczny

– neobarok

– neogotyk

– neoklasycyzm

– Arts and Crafts (Anglia)

Meble Thoneta

Współczesność (od początku XX w)

– Secesja (Art Nouveau, Jugendstil)

–  Modernizm – Bauhaus

– Art Deco

– Wzornictwo Przemysłowe (lata 50/70-te XXw.)

Zapisz

ZapiszRead the rest

czytaj dalej...