Starych mebli czar ®

W przypadku stolika od lampy poświęciłam na nakładanie politury i końcowe polerowanie ok 15 godzin pracy, oczywiście nieciągłej. Nie jest to jednak dużo czasu. Chcąc zrobić mebel naprawdę katalogowo i w pełni profesjonalnie, powinnam poświęcić jeszcze drugie tyle czasu. Lubię jednak meble nie w pełni idealne, z delikatnym znakiem czasu, którego ew niedoskonałości, tylko podkreślą oryginalność i piękno wiekowego sprzętu.

(więcej…)

Po gruntownym wyczyszczeniu drewna przyszedł czas na zabiegi konserwatorskie. W przypadku podniszczonego okrągłego blatu w grę wchodziło przede wszystkim uzupełnienie ubytków w okleinie, zrobienie nowych wstawek i retusz widocznych przetarć oraz podklejenie 'kisznerów’, czyli pęcherzyków pod fornirem, które powstały na skutek wyschnięcia kleju.

Oryginalnie zachowany fornir na blacie po oczyszczeniu ze starej warstwy politury i lakieru okazał się w dużo gorszym stanie niż zakładałam. Głównym problemem okazała się jego kruchość i grubość, która z upływem lat zmniejszyła się do minimum. W kilku miejscach niemożliwe przez to było wycięcie się i zrobienie nowej wstawki, poza tym dodatkowe szlifowanie groziło przetarciem okleiny i pojawieniem się plam z widocznym drewnem podkładowym.  Samo podklejenie i zlikwidowanie pęcherzyków również wymagało bardzo dużej uwagi i delikatności, bo wysłużona okleina orzechowa bardzo szybko pękała i wykruszała się dalej. Zależało mi jednak by uratować blat, bez konieczności fornirowania go od nowa. Gdzie mogłam zrobiłam więc nowe wstawki, resztę uszkodzonych fragmentów okleiny podkleiłam i zaszpachlowałam. Doszłam do wniosku, że nawet jeśli po renowacji widoczne będą niewielkie uszkodzenia, to nie będą mi one jakoś specjalnie przeszkadzać. Przedwojenny mebel ma prawo nie być jak spod igły a ew ślady będą tylko świadczyć o jego wieku i oryginalności. (więcej…)

Lampa stojąca ze stolikiem w stylu Art Deco z lat 30-tych XXw., w okleinie orzechowej i o konstrukcji sosnowej, z elementami niklowanego metalu. Mebelek o projektowej, geometrycznej formie, produkcji najprawdopodobniej polskiej lub czeskiej. W moje ręce trafił w stanie oryginalnego zachowania, tzn. był kompletny, stabilny i bez większych uszkodzeń. Oprócz nietypowych kształtów, dużym plusem było też to,  że stolik nie nosił śladów świeżej renowacji i nikt wcześniej nie próbował go amatorsko odnawiać (malując np jakimś nitro lub lakierobejcą). Co prawda białe ślady na blacie wzbudzały moje słuszne podejrzenie co do cienkiej warstwy lakieru na drewnie, ale była ona już bardzo stara i mocno wyschnięta, przez co nie trudna do ew wyszlifowania. Elektryka, która w wiekowych meblach potrafi sprawiać dużo problemów, również była w pełni sprawna, łącznie z oryginalnym ebonitowym gniazdem, porcelanową oprawką, niklowanym ramieniem oraz typowym dla okresu międzywojennego kloszem pergaminowym szytym. W całej lampie nie zachował się tylko oryginalny przewód, bo powinien być opleciony materiałem. Dobry stan drewna nie wymagający natychmiastowej renowacji, oryginalne elementy konstrukcyjne oraz uroda i funkcjonalność lampy łączącej jednocześnie funkcję mebla oraz źródła światła, zaważyły o jej kupnie.

Prace zaczęłam od rozłożenia lampy na części. Wiąże się to z ponownym jej zelektryfikowaniem po zakończonej renowacji, co bywa często zadaniem karkołomnym, ale inaczej nie mogłabym gruntownie wyczyścić i dobrze wypolerować całych płaszczyzn drewna. Tak jak wspomniałam wcześniej, starą warstwę politury przykrywała cienka warstwa lakieru, wszystko jednak było już tak suche i wypłowiałe, że w miarę lekko schodziło przy czyszczeniu drewna cykliną (używając do skrobania noża, należy robić to z powoli i z dużym wyczuciem, by nie nie pokaleczyć  i nie pozadzierać okleiny). Posłużenie się w tym przypadku (jak i w wielu innych) szlifierką mechaniczną jest bardzo ryzykowne, bo szybko możemy przeszlifować delikatną i cienką warstwę forniru – zwłaszcza o czeczotkowym usłojeniu – jak to jest w przypadku okrągłego blatu w moim stoliku. Sam blat zresztą wydaje się być najbardziej podniszczonym elementem lampy, z niewielkimi spękaniami, ubytkami i przetarciami okleiny. Z uwagi jednak na oryginalny i bardzo ładny układ liści forniru, z pewnością nie zdecyduję się na jego całkowitą wymianę. Uważam zresztą, że całą klasę, urok i wartość meble art-decowskie (choć nie tylko) zawdzięczają właśnie oryginalnie zachowanej okleinie. Współczesna wersja z pewnością nie odda w pełni przedwojennego piękna mebla. (więcej…)

Niewielka, ale naprawdę bardzo ciekawa książka o polskich meblach giętych, głównie produkcji firmy założonej w 1919 roku „Polski Przemysł Drzewny – Czerski i Jakimowicz” z fabrykami we Lwowie i Bondyrzu (sprzedawała ona swoje meble gięte na polski, europejski i zamorski rynek, w tym także do Azji i Australii). Książkę czyta się bardzo lekko i szybko, brakuje mi tylko większej ilości zdjęć. Obowiązkowa porcja rzetelnych informacji dla miłośników mebli w typie thonetowskim. Bardzo polecam lekturę!

Polskie meble gięte

autor: Joanna Wojciechowska – Kucięba

wydawnictwo: Towarzystwo Naukowe KUL

Rok 2011

Galeria Sztuki XX i XXI wieku w Muzeum Narodowym w Warszawie jest pierwszą stałą kolekcją w stolicy prezentującą panoramę polskiej sztuki ostatnich 100 lat: od odrodzenia państwa w 1918 roku, przez budowę II Rzeczypospolitej i okrutne lata II wojny światowej, czasy Polski Ludowej i przełom 1989 roku oraz lata obecne. Wystawa obejmuje tym samym całe minione stulecie, sztuką dzisiejszą i twórczością ostatnich dekad. Najwcześniejsze prace pochodzą z pierwszych dziesięcioleci ubiegłego wieku, najnowsze zaś powstały w 2012 roku: malarstwo, rzeźby, grafiki i rysunki z lat 20. i 30., fotografie, fotomontaże, a także filmy polskiej awangardy. Galerię otwarto dla publiczności 18 stycznia 2013 roku, dzięki czemu wpisała się w obchody Jubileuszu 150-lecia  Muzeum (*założone zostało w 1862 roku jako Muzeum Sztuk Pięknych).

Warto wybrać się do Galerii w któryś czwartek, Muzeum jest czynne w ten dzień dłużej, bo aż do godz. 21.00. Jest wtedy spokojnie, nie ma tłumów jak to czasem bywa w weekendy, zwiedzający ma do swojej dyspozycji praktycznie całą wolną przestrzeń. Na wstępie zwiedzania, jeśli mamy taką możliwość, warto zainstalować specjalnie stworzoną aplikację na telefon / tablet, dzięki której możemy sobie wybrać ścieżkę zwiedzania (krótszą trasę TOP10 lub dłuższą dla koneserów), a także poczytać i wysłuchać ciekawostek o wybranych dziełach, o których wirtualnie opowiada sam kurator wystawy.
Zwiedzanie Galerii zaczęłam trochę od końca, bo od ekspozycji sztuki współczesnej i nowoczesnej, czyli tej z ostatniego czterdziestolecia. W pierwszych salach dominują prace z lat 70-tych i 80-tych, zapisy akcji artystycznych i performance’ów m.in. erotyczne i kontrowersyjne nagranie Natalii LL z 1975 roku „Sztuka konsumpcyjna”, prace Jerzego „Jurry” Zielińskiego, Andrzeja Partuma, Kozyry, Sasnala, Sawickiej, Libery i innych, silnie nacechowane krytyką propagandy i tematem sytuacji politycznej Polski, w tym stanu wojennego i pierwszych lat po odzyskanej wolność 1989 roku. W dalszej części wystawione są awangardowe i szalenie drogie prace Stefana Gierowskiego i Wojciecha Fangora z lat 50/60-tych (najdroższy obraz Wojciecha Fangora osiągnął cenę 130 000 dolarów na aukcji Sotheby’s w 2008 roku, na naszych rodzimych aukcjach prace artysty przekraczają kwoty 200 tys. złotych), Andrzeja Wróblewskiego, Felicjana Szczęsnego-Kowarskiego i innych. Współczesna sztuka jest jednak nadal mi obca, po części nieodgadniona i do końca niezrozumiała, choć tworzona przez bardzo znanych współczesnych artystów, od lat obecnych na polskim rynku sztuki. Zdecydowanie wolę wcześniejsze lata…

Prace Zbigniewa Libery z 2001 roku – rozłożone pudełko od klocków Lego przedstawiające budowlę obozu koncentracyjnego oraz Oscara Dawickiego z 2012 roku, – obie odnoszące się wprost do czasów Holokaustu, wprowadzają nas w polską sztukę czasów wojny i powojnia. Dramatyczny rozdział historii Polski w XX w. przedstawia m.in cykl rysunków Władysława Strzemińskiego „Twarze” będących reakcją na tragedie wojenne, stworzone w obozie koncentracyjnym grafiki Mieczysława Wejmana, tomik poezji Juliana Przybosia ilustrowany przez Marię Jaremę, puszczane na ekranie utwory obozowe śpiewane przez odzianego w pasiaki pieśniarza Aleksandra Kulisiewicza oraz wiele innych. Ekspozycja bardzo wymowna i dobitnie przedstawiająca traumę tamtych lat oraz jej wpływ na kolejne, nowe pokolenia. (więcej…)